Als gemiddeld langer persoon behoor ik met 2.02 meter eigenlijk tot de kleintjes in de groep reuzen van onze samenleving. Maar hoewel de Nederlandse bevolking tot de langste mensen op aarde behoort merk ik in het dagelijks leven dat mijn lengte boven een grens zit. De grens waar industrie en dienstverlening rekening mee houden. Die stopt namelijk bij ongeveer 1.97 meter. In de praktijk betekent het dat je je verdraait goed moet kunnen aanpassen of liever, alles om je heen moet aanpassen. Zo ook als je lekker wilt fietsen of liever, Mountainbiken.
In de jaren 70 woonden wij middenin de bossen en militaire oefenterreinen rond Stroe. Een tijd waarin een “wheely” nog steigeren werd genoemd, je bij een “crash” gewoon was gevallen en de “drop” TOP!, vervelend strak verpakt in een zwart rolletje. Bij gebrek aan leeftijdsgenoten in de omgeving begon ik in mijn uppie in het bos te crossen en volgde alles wat in het bos op een pad leek. Geweldige belevenissen op een aangepaste singlespeed stadsfiets. Nou ja aangepast, de spatborden kettingkast en verlichting vielen er al snel vanzelf af. Dat boscrossen heb ik volgehouden tot mijn late pubertijd, want na een flinke groeispurt trapte ik elke fiets waar ik op reed binnen de kortste keren kapot. Een voorvork met een knik die in de huidige moderne geometrie niet zou misstaan maar toen levensgevaarlijk. Regelmatig bevonden mijn pedalen zich aan weerszijden tegelijk op dezelfde hoogte vanwege een versleten spie, wat een ellende. En er waren op een gegeven moment natuurlijk belangrijkere dingen, althans dat dacht ik toen…
Pas toen ik vroeg in het nieuwe millennium kwam werken op de marketing afdeling van Shimano Europe in Nunspeet herontdekte ik mijn passie voor het off-road fietsen. MTB’s waren er al een hele tijd op basis van 26” wielen en heel voorzichtig begon men te lonken naar de 29-er. Met collega’s Hennie en Robert hebben we voor mij een 67cm Koga Terraliner frame opgebouwd tot Cross-Hybride. Afgemonteerd met de toen nog te introduceren nieuwe XTR groepset met Dual Control Levers (remmen en schakelen met dezelfde hendel) en extra brede 37mm cyclocross banden op de smalle 28” velgen was ik de koning te rijk en weer veelvuldig in de bossen te vinden. Maar het was geen “echte” MTB dus een Cube LTD in op 26” wielen in maatje klimrek volgde.
Wanneer je lang bent heb je de bikes niet zomaar voor het uitkiezen. In het zeldzame geval dat je al een grote bike kunt vinden, de gemiddelde bikestore heeft ze niet op voorraad, is een 23” (58cm) frame de limiet. De ervaring leert echter dat dit alleen maar iets zegt over de zitbuis lengte. Mij is altijd verteld dat dit te maken had met UCI regels want net als bij racers werden mountainbikes geproduceerd met een wielbasis die aan een maximum was gebonden. Een bike mocht/kon dus met die lengte restrictie alleen hoger gebouwd worden. Resultaat is dat voor langere mensen de grootste maat wordt aangepast met een nóg langere stuurpen en off-set op de zadelpen. Geheel volgens de traditie van het opbouwen van een racefiets en nog altijd hanteren veel LFM deze wijze van “op maat maken”. En hoewel dat wellicht voor de beperkte inzet van een wegracer werkt is het daarmee nog geen grotere fiets geworden. Het blijft behelpen want de verhouding voor de langere berijder is helemaal zoek. Je zit op een te kort frame waardoor de geometrie de balans tegenwerkt. Iets te veel gewicht naar achteren en je kunt niet meer sturen, net iets te veel naar voor en je slaat over de kop. De zijwaartse krachten als je topzwaar bent en fatsoenlijk afstappen laten we dan maar even helemaal buiten beschouwing.
Gelukkig is de laatste jaren de trend “Longer & Slacker”, afgeleid van Downhill-bikes zoals bijvoorbeeld van Mondraker met de Forward Geometry. Bikes zijn daadwerkelijk langer waarbij in de extremen de bovenbuis ruim 15cm langer is dan van dezelfde maat frames een paar jaar geleden. Ondanks een reach van ruim 52cm is de stuurpen die ultra-kort uitgevoerd wat een directer stuurgedrag tot gevolg heeft. De hoek waaronder de voorvork staat zorgt voor een heerlijk lange wielbasis, wat wel wat lastiger blijkt in de klim maar het afdalen is een groot feest! Opvallend is dat de zitbuis bij veel modellen de afgelopen jaren juist korter is geworden. De grootst verkrijgbare framemaat blijkt daardoor opeens een 21” (53cm zitbuis) te hebben of nog korter. Zoals bij mijn Liteville hardtail die in maat XXL een zitbuis heeft van slechts 19,5” = 49cm. Hierdoor lijkt de keus voor een nieuwe grote MTB nog beperkter geworden maar niets is minder waar. Het biedt met name voor lange mensen juist mogelijkheden!
Kijk en selecteer niet meer op de maat in inches van de zitbuis. De maat staat nu vaker en bij steeds meer merken voor de algehele geometrie van XS t/m XXL. Met name de Reach, de afstand die je armen nodig hebben tot je stuur bij een juiste zithouding, is hier het belangrijkste in samenhang met de wielbasis. Wanneer je het nodig hebt kun je nog altijd stuurpen en off-set voor het zadel aanpassen, maar een stuk minder extreem dan bij de oudere frame geometrieën. De kortere zitbuis compenseer je eenvoudig met een degelijke verstelbare zadelpen van 175mm of zelfs 200mm drop. Heerlijk al die ruimte tijdens technische trails en afdalingen. En de frames en vorken met Boost standaard assen/hubs kunnen ook steeds bredere banden aan. Wanneer jij nou in de doelgroep valt is het zelf (ver-)bouwen van een MTB natuurlijk ook een optie. Heb je het juiste frame of een goed passende bike gevonden dan zijn er een paar zaken die ik voor de gemiddeld langere, zwaardere en sterkere biker van harte wil aanraden: Investeer in een kwalitatief hoogwaardigere voorvork, -wielset, -remset, -zadel(pen) en stuur(pen). Mountainbiken is een risicosport dus veiligheid is een onderdeel van de fun!
Natuurlijk heb ik ook een aantal MTB-fabrikanten en leveranciers gevraagd naar hoe zij omgaan met onze doelgroep. Op de vraag: ”Welke modellen bieden jullie in Nederland aan die geschikt zijn voor de langere (2.00+m) en daarmee zwaardere (95+Kg) MTB-er?” was het overigens zeer uitgebreide antwoord van Peter Kraaijenvanger (2.03m) van Specialized het meest treffend: “We maken bij Specialized dus niet specifiek fietsen die voor mensen geschikt zijn in de XXL categorie. Dit hadden we vroeger wel, maar door de wet van de aantallen is deze maatvoering geschrapt.”
Bij Merida, Trek en Cube biedt men wel degelijk bikes voor langere fietsers.
Ook werd gevraagd naar aanbevolen maximale lengte en het draaggewicht. Terwijl bij Merida en Trek geen lengte-limiet werd opgegeven laat Carola Noordermeer, Marketing Manager bij Cube NL, weten dat de grootste modellen aanbevolen worden tot zo’n 2.05 meter. De Cubes zijn echter allemaal vrijgegeven en getest op een maximale belasting van 115Kg systeemgewicht, dus inclusief fiets en bepakking. Dan mag je met ruim twee meter lengte en een rugzak dus niet zwaarder zijn dan 100Kg (!). Trek en Merida geven beide 135Kg als systeemgewicht wat toch een iets veiligere marge is.
Geen enkele MTB leverancier gebruikt overigens voor de afmontage onderdelen die juist meer geschikt zijn voor een gemiddeld hogere belasting. Martin Sneeuw van Trek laat weten: “Het is te kostbaar in de productie om een spec wissel toe te passen.” Bart Oosting van Merida geeft aan: ”Een Big nine 7000 in een Small heeft dezelfde vork als de XXL versie. We houden wel rekening met de zadelpen. Vanaf de L/ 19” modellen worden er 400mm zadelpennen gebruikt. Daarnaast verandert de stuurpenlengte en in sommige gevallen het crankstel ook naarmate de fiets groter wordt.” Bij Cube en Trek geldt dat overigens ook, maar alles is natuurlijk zo sterk als het ‘zwakste’ onderdeel. En waarom is het logisch om voor de kleinste modellen dezelfde elementen te gebruiken als voor de grootste?
Er zijn bedrijven die mountainbikes aanbieden die nog net wat groter zijn dan standaard, zoals het Duitse Maxx.de. Kies een type frame, kleurstelling, afmontage en je krijgt een fiets die past bij je postuur. Ik zeg daarmee niet dat ze ook mooi zijn maar over smaak valt te twisten.
Het advies is ga proefrijden!! Niemand kan jou op basis van een vraag en antwoord in een forum vertellen welke (maat) fiets het beste is. Het gaat er om wat je prettig vindt! De hier genoemde merken bieden allemaal een experience-center of hebben demo dagen. Zelf ga ik graag naar jaarlijkse Bike-Festivals in bijvoorbeeld Willingen of Riva del Garda waar tientallen merken hun bikes voor een testrit beschikbaar stellen.
Marco Barelds – MTB3 instructeur MBC Xtrail
Aankomst is op vrijdagmiddag. Er is dan gelegenheid om Willingen te bezoeken waar deze dagen ook het internationale 
Voor de zondag staat een GPS rit op de kaart! Je volgt via GPS en/of kaart de route om vervolgens samen te komen voor heerlijke tractatie. De liefhebbers hebben dan de na-middag nog tijd voor een verkenning van de omgeving of bezoek aan het bike-festival. In principe is het mogelijk om op maandagochtend weer huiswaarts te gaan.